De Balie's video: Uitbuiting van ongedocumenteerden: wie pakt het aan

Door de onderzoeksredactie De Balie Live Journalism in samenwerking met AT5. Lage lonen, lange dagen, zwaar werk en niks op papier. Tienduizenden Amsterdamse ongedocumenteerden die rondkomen van informele baantjes werken vaak in slechte omstandigheden. Toch lijkt het erop dat een werkgever het wel heel bont moet maken voordat wordt overgegaan tot vervolging. Is er wel prioriteit bij het aanpakken van slecht werkgeverschap? Bij het aangaan van een arbeidsrelatie is elke werkgever verplicht basisafspraken, zoals minimumloon, doorbetaling bij ziekte en een arbeidscontract, na te komen. In de praktijk gebeurt dit met ongedocumenteerden vaak niet. Maar mensen zonder geldige verblijfsvergunning mogen niet werken en zijn bang dat ze worden betrapt als ze aan de bel trekken. Slecht werkgeverschap blijft daarom onder de radar en gaat in veel gevallen vrijuit. Op deze avond spreken we over de rol van de Arbeidsinspectie, de gemeente, politie en hulpinstanties en hoe ze het voor elkaar denken te krijgen om de praktijken van ‘slechte werkgevers’ te signaleren en aan te pakken. Sprekers Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Herman Bolhaar doet onderzoek naar arbeidsuitbuiting in Nederland en ziet ongedocumenteerden als een kwetsbare groep voor deze problematiek. Michael Zwart, politie, eenheid Amsterdam en coördinator en adviseur landelijke politie ongedocumenteerden startte 10 jaar geleden o.l.v. Leo Wilde het project ‘free in free out’. Dat maakt het voor ongedocumenteerden mogelijk maakt om veilig aangifte en melding te doen zonder uitzetting te vrezen. Deze aanpak is onderdeel van het huidige slachtofferbeleid van de nationale politie. Gianni da Costa is als actievoerder en vrijwilliger betrokken bij verschillende groepen ongedocumenteerden. Hij startte het initiatief om alternatieve voedselbanken op te zetten waar ongedocumenteerden terecht kunnen omdat ze niet langs kunnen bij de reguliere voedselbank. Honderden mensen meldde zich tijden de eerste corona lockdown in maart. Da Costa heeft nauw contact met gezinnen die zonder verblijfsvergunning in Amsterdam wonen. Martijn Mol, teamchef Vreemdelingenpolitie Amsterdam (AVIM). De AVIM houdt toezicht op de naleving van de Vreemdelingenwet, bestrijdt criminaliteit zoals mensensmokkel en voert identiteitsonderzoeken uit. Volgens Dennis Boutkan, gemeenteraadslid namens de PvdA Amsterdam, is uitbuiting een ‘onderschat fenomeen’ in de stad. Boutkan stelde raadsvragen over arbeidsuitbuiting in Amsterdam en eerder over misstanden op riviercruises. Tevens diende hij samen met de ChristenUnie een initiatiefvoorstel in om meer aandacht te genereren voor verschillende vormen van mensenhandel in de stad. Zowel de Inspectie SZW als de gemeente Amsterdam zijn uitgenodigd om mee te praten op deze avond, maar beide partijen hebben aangegeven niet aanwezig te zullen zijn.