R en R's video: Ick gingh op eenen morghen al door den Aerdenhout

Een middeleeuws danklied Het komt uit Haerlems Oudt Liedt-Boeck, 1630- 1640 Het is een loflied over de schepping en eerbied voor God. Wie de tekst heeft gemaakt is onbekend, wij weten alleen de leeftijd van de maker, namelijk 65 jaar! Het lied is uitgevoerd door de groep:"Madlot" Nog een korte geschiedenis van de bleekvelden: lijnwaert: linnen Dankzij de aanwezigheid van helder duinwater zijn Haarlem en de dorpen daar omheen onlosmakelijk verbonden met blekerijen en wasserijen. Eind 16de eeuw vestigde de eerste blekerij zich aan de Heemsteedse Blekersvaart en rond 1800 waren er 28 kleerwasserijen. De Vlamingen Na de inname van Antwerpen in 1585 door de Spanjaarden vluchtten duizenden rijke ondernemers en geschoolde arbeiders om economische en geloofsredenen vanuit Vlaanderen naar het noorden. Velen vestigden zich in Haarlem en brachten daar de linnen-, zijde- en damast industrie tot ongekende bloei. Met de drooglegging van het Haarlemmermeer in het midden van de 19de eeuw ging ook de kwaliteit van het duinwater achteruit. Het water stroomde niet meer goed door. Hier de volledige tekst van het lied: Ick gingh op eenen morghen al door den Aerden-hout. Daer sagh ick onverborghen Godts wercken menighfout: De vogelkens songen en maeckten vreugt De Konijntjes liepen in ’t wilde Mijn hert was seer verheught. Ick sagh daer bloemkens spruyten Van veelderley couleur, Kruyden goedt van virtuyten En daer toe soet van geur; Ick ginck hem loven, alleen waer deur Zy uytter aerden spruyten En staen in haren fleur, Ick sagh de Duynen hooghe Daer voor de Zee ghestelt , O Godt! door u vermoghen Beletten zy ’t ghewelt Al van de baeren woestigh verstoort; Ghy hebt ghestelt haer palen Dat zy niet konnen voort.De Duynen waren drooghe Daer by de vruchten groen:Dit siende voor mijn ooghe Dacht ick op dat saysoen: ’t Is immer waer dat den Huysman zaeyt Godt moet de wasdom gheven, Of daer wordt niet ghemaeyt Langhs Duyn gingh ick spanceeren zoo voort nae Overveen. En sagh nae mijn begheeren Godts wercken groot en kleen, Erten en Boonen stonden daer groen ,oock tarruw en rogg’ by desen Om ons daer me te voen. Ick sagh dat Vlas met blommen, dat stondt seer fraey en net, Daer ’t Lijnwaet af moet kommen, langhs Duyn soo maecktmen ’t wit, Daer uyt loopt waeter als een fonteyn, zoo dat men ’t garen en laecken Daer maeckte schoon, wit en reyn. Ick quam aen een Riviere daer men dat waeter haelt, Daer men van brouwt het Biere, zoo dat daer niet en faelt Van dat ons dient tot onderhoud ; Ick sagh de garst daer groeyen Daer men van maeckt het Mout.Ick sagh oock met verblijden frouwkens dat is ghewis Van Zandtvoort komen rijden nae Haerlem met de Vis, Al uyt de Zee versch en goedt, doen loofd’ ick Godt den Heere, daer ’t al van komen moet. Uyt Duyn ben ick ghescheyden, daer sagh ick seer pleysant veel beesten in der weyden, Godt gheeft ons abondant. Boteren Melck, oock suer en soet, oock veelderleye Kasen ’t Komt ons in overvloedt.’t Is u al onderdanigh, O Heer, wat men hier siet: Maer den Mensch wederspanigh En acht u gaven niet, Noch oock u Woordt tot ons ghebroch t Door Christum onsen Heere die ons soo diere kocht. Met zijn dierbaren bloede, Zoo Petrus dat beschrijft, Yder zy op zijn hoede Wie onghehoorsaem blijft, met Toovenaers sal hy loon ontfaen, Godts Rijck moeten zy derven, vindt men gheschreven staen. Mijn tijdt ick overleyde van mijnder jeughet aen mijn hert inwendigh schreyde Dacht op Christus vermaen: wy sonden wesen een vruchtbaer Ranck Hy is den Wijnstock reyne Voor hem gheven wy stanck.Wilde Druyven wy draghen Voor Godt seer onbequaem, Verslijten onse daghen blammeren ’s Heeren Naem; Wat sal dan baten al onsen roem ? Die sal voor Godt verstuyven Ghelijck een Distel-bloem. Doen loofd’ ick Godt almachtigh van herten seer verneert: Want deur zijn wercken krachtigh zoo heeft hy ons gheleert ,dat men alleen moet ghehoorsaem zijn den ghever aller goeden Der Zielen Medicijn. Oudt vijf-en-tsestigh IaerenIs dit van my ghedaen, wat zijnder al Zee-baren my over ’t hooft ghegaen: Somtijts wat weelde, maar veel verdriet. Mach ik u Heer behouwen Zoo acht ick ’t min als niet. Men moet doch al hier laten, Wat baet ons gheldt of goedt? Of te zijn hoogh van staten? Daer deur komt hooghen moet. Dat ’t herte van den Heere leydt, en als men dan moet sterven, zoo is ’t te laet beschreydt. Met gheduldt wil ick verbeyden Heer mijnen lesten dagh, Ick hoop ghy sult my leyden daer den Rijcken Lazarus sagh: Dat’s een exempel hier voor ghestelt, dan waer mijn Ziel ghenesen, ’t Staet al in u ghewelt. Oorlof Prince, Godt, Heere, Die ’t al goedtheydt gheeft, Oock Mannen die Regeeren met wijsheydt seer beleeft: Zoo dat men in Steden en Dorpen fijn Nu mach met vreden woonen En Godt ghehoorsaem zijn.! Voor meer volksliederen: https://liedjesuitnederland.nl/